Ish-sekretari amerikan i Shtetit, Henry Kissinger, i cili luajti një rol të rëndësishëm dhe polarizues në politikën e jashtme amerikane gjatë Luftës së Ftohtë, ka vdekur në moshën 100-vjeçare.

Ai shërbeu si diplomati më i lartë i Amerikës dhe këshilltari i sigurisë kombëtare gjatë administratave të Nixon dhe Ford.

Pavarësisht se u largua nga detyra në mesin e viteve 1970, ai vazhdoi të konsultohej nga brezat e liderëve për dekada.

Ish-diplomati me origjinë gjermane vdiq në shtëpinë e tij në Konektikat.

Ish-Presidenti i SHBA-së, Xhorxh W Bush, priu homazhet, duke thënë se SHBA-ja “kishte humbur një nga zërat më të besueshëm dhe më të veçantë në çështjet e jashtme”.

Ndërkohë, ish-kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Tony Blair e përshkroi atë si një artist të diplomacisë, duke thënë se Kissinger ishte i motivuar nga “një dashuri e vërtetë për botën e lirë dhe nevoja për ta mbrojtur atë”.

Vajzat e Presidentit Richard Nixon, Tricia Nixon Cox dhe Julie Nixon Eisenhower, thanë se historia e jetës së Kissinger ishte “aq unike – dhe kaq tërësisht amerikane”.

“Henry Kissinger do të mbahet mend gjatë për arritjet e tij të shumta në avancimin e kauzës së paqes”, thuhet në deklaratë. Por ishte karakteri i tij që nuk do ta harrojmë kurrë”.

I lindur në Gjermani në vitin 1923, djali i mësuesit të shkollës erdhi për herë të parë në SHBA në vitin 1938 kur familja e tij u largua nga nazistët. Ai kurrë nuk e humbi theksin e tij të lindjes bavareze.

Ai u bë shtetas amerikan në vitin 1943 dhe vazhdoi të shërbejë tre vjet në ushtrinë amerikane dhe më vonë në Korpusin e Kundërzbulimit.

Pasi mori diplomën bachelor dhe master dhe një doktoraturë, ai dha mësim për marrëdhëniet ndërkombëtare në Harvard.

Në vitin 1969, presidenti i atëhershëm Nixon e emëroi atë këshilltar për sigurinë kombëtare, një pozicion që i dha atij ndikim të madh mbi politikën e jashtme të SHBA.

Tetë vitet e tij si këshilltar për sigurinë kombëtare dhe sekretar i shtetit midis 1969-77 panë që SHBA përfundimisht t’i japë fund përfshirjes së saj në Luftën e Vietnamit, të hapë marrëdhëniet me Kinën dhe të sjellë një ndërprerje të armiqësive në Luftën e Yom Kippur të vitit 1973 në Lindjen e Mesme. midis Egjiptit dhe Sirisë nga njëra anë dhe Izraelit nga ana tjetër. Ishte një përpjekje që krijoi të gjithë idenë e diplomacisë së anijeve.
Isaac Herzog, presidenti i Izraelit, i cili aktualisht është në luftë me Hamasin, ka nderuar punën e Kissinger për marrëveshjen e paqes me Egjiptin, duke postuar në rrjetet sociale se “e gjithë familja e kombeve është e bekuar edhe sot e kësaj dite nga frytet e historisë. proceset që ai drejtoi”.

Në Kinë – ku Kissinger gëzonte një popullaritet të qëndrueshëm – lajmet për vdekjen e tij u shfaqën shpejt në Weibo, një platformë e mediave sociale.

Nekrologjia e China News i referohej atij si “një mik i vjetër i popullit kinez”.

Televizioni Qendror i Kinës e quajti atë “një diplomat legjendar” dhe “fosil të gjallë”, i cili kishte luajtur një rol të rëndësishëm në marrëdhëniet SHBA-Kinë.

Megjithatë, gjatë viteve, Kissinger ishte gjithashtu subjekt i kritikave të ashpra nga ata që e akuzuan atë për rivalitet me Bashkimin Sovjetik për të drejtat e njeriut dhe për mbështetjen e regjimeve represive në mbarë botën, duke përfshirë Augusto Pinochet në Kili.

Zemërimi për disa nga politikat e tij, duke përfshirë Kamboxhian dhe Argjentinën, e ndoqi atë edhe në vdekje. Rolling Stone ka publikuar nekrologjinë e tij nën titullin “Henry Kissinger, krimineli i luftës i dashur nga klasa sunduese e Amerikës, më në fund vdes” dhe Huffpost me prirje të majtë ka spërkatur “The Beltway Butcher” mbi një foto të tij në faqen e saj kryesore.

Kissinger, megjithatë, nuk pranoi kritikat.

“Ky është një reflektim i injorancës së tyre,” tha burri i shtetit me zë te ashper për CBS në një intervistë pak para ditëlindjes së tij të 100-të.

Në vitin 1973, atij iu dha çmimi Nobel për Paqe së bashku me Le Duc Tho të Vietnamit të Veriut, i cili refuzoi ta pranonte.

Çmimi bëri që dy anëtarë të komitetit të Nobelit të jepnin dorëheqjen.

Ndërsa Kissinger u largua nga shërbimi qeveritar në 1977, ai vazhdoi të ishte një komentator pjellor i çështjeve publike. Avokatia i tij u kërkua nga një duzinë presidentë amerikanë – nga John F Kennedy te Joe Biden – si dhe nga ligjvënësit.

Veçanërisht, Kissinger është gjithashtu i vetmi amerikan që ka komunikuar drejtpërdrejt me çdo udhëheqës kinez nga Mao Ce Duni deri te Xi Jinping.

Ai gjithashtu shërbeu në bordet e kompanive të ndryshme dhe ishte pjesëmarrës i forumeve të politikës së jashtme dhe sigurisë, si dhe shkroi 21 libra.

Edhe pasi mbushi 100 vjeç, Kissinger vazhdoi një jetë aktive, duke përfshirë një vizitë të befasishme këtë korrik në Pekin për të takuar presidentin kinez Xi Jinping, ku burrështetasi i moshuar u nderua megjithë  ftohjen qe ekziston në marrëdhëniet midis Kinës dhe SHBA-së.

Vizita acaroi Shtëpinë e Bardhë dhe bëri që zëdhënësi i Këshillit të Sigurisë Kombëtare, John Kirby, të ankohej se “është për të ardhur keq që një qytetar privat” kishte akses tek udhëheqësit kinezë, ndërsa qeveria e SHBA-së jo.

Gjatë një interviste me ABC në një turne librash në korrik 2022 – kur ishte 99 vjeç – Kissinger u pyet nëse do të merrte mbrapsht ndonjë nga vendimet e tij.

“Unë kam menduar për këto probleme gjatë gjithë jetës sime. Është hobi dhe profesioni im,” tha ai. “Dhe kështu rekomandimet që bëra ishin më të mirat për të cilat isha në gjendje”.

Ai la gruan e tij prej gati 50 vitesh, Nancy Maginnes Kissinger, si dhe dy fëmijë, Elizabeth dhe David, nga një martesë e mëparshme dhe pesë nipër e mbesa.