“Pas humbjes poshtëruese të partisë politike te ushtarise në zgjedhjet e Nëntorit të kaluar,forcat e armatosura kërcënuan një grusht shteti dhe shumë e panë atë thjesht si një lëvizje për të detyruar qeverinë e Aung San Suu Kyi të bëjë lëshime. Por nuk kishte asnjë arsye pse te mos ndodhte në të vërtetë. Dhe pikërisht për këtë arsye unë besoj se grushti i djeshëm në Mianmar ishte i parashikueshëm ”. Duke folur për InsideOver është Zachary Abuza, një profesor në Kolegjin Kombëtar të Luftës në Uashington dhe një ekspert për Azinë Juglindore.
A ishin të shqetësuar ushtaraket për lëvizjet e mundshme të Aung San Suu Kyi?
Ushtria kishte një shqetësim të ligjshëm se me 83 përqind të votave ajo mund të kërkonte ndryshime kushtetuese që do t’i dobësonin ata. Në fakt, me një mandat kaq të madh elektoral, Aung San Suu Kyi edhe mund të mos kishte bërë kompromis me ta.
Besoni se mund të ishte bërë diçka më shpejt?
Ushtria gjithmonë ka vazhduar të ketë një fuqi të jashtëzakonshme. 25 përqind e parlamentit është e rezervuar për ta, ata kontrollojnë shumë burime natyrore dhe lufta e vazhdueshme me grupe etnike u jep atyre privilegje unike. Në vitet e fundit, gjatë mandatit të parë të qeverisë së saj, Aung San Suu Kyi nuk ka bërë asgjë konkrete për të ndryshuar situatën. Por unë besoj se Tatmadaw (ushtria,) ishte shqetësuar nga fakti se ajo mund ta bënte në mandatin e saj të dytë.
Atëherë, pse Perëndimi gjithmonë e ka lavdëruar “kthesën demokratike” të Myanmarit?
Perëndimi ka qenë shumë i nxituar në quajtjen e Birmanisë një demokraci. Që nga viti 2015, në rastin më të mirë, ai ka qenë një regjim hibrid ose një “pothuaj-demokraci”. Por pas pesë dekadave të sundimit ushtarak, zhvillimet politike kanë qenë premtuese. Dhe për Perëndimin, i cili shqetësohej gjithnjë e më shumë nga ndikimi në rritje i Pekinit në rajon, situata e re ishte sigurisht interesante.
Po Kina si ka reaguar në keto vite?
Kina u trondit kur ushtria filloi të heqë dorë nga komanda duke filluar nga 2009. Dhe ishte padyshim e pakënaqur me rezultatet e zgjedhjeve të vitit 2015 që shtynë Aung San Suu Kyi në pushtet. Por me spastrimin etnik të Rohingyasve, sidomos pas vitit 2017, gjithçka ndryshoi, veçanërisht kur Zonja mbrojti ushtrinë e saj ndaj akuzave për genocid në Hagë. Kështu vendet perëndimore kanë filluar të vendosin sanksione mbi Mianmar përsëri. Dhe izolimi diplomatik i vendit ka qenë i mirë për Pekinin. Besoj se edhe grushti i shtetit I djeshëm është gjithashtu dhe kjo është arsyeja pse ASEAN (Shoqata e Kombeve të Azisë Jug-Lindore) nuk e dënoi thelbësisht grushtin e shtetit.
Çfarë mund të ndodhë tani?
Ushtria ka njoftuar se do të mbetet në pushtet për një vit. Por supozoj se do të shohim një situatë shumë të ngjashme me atë që kemi parë në Tajlandë, ku gjendja e jashtëzakonshme është zgjatur. Ata do ta përdorin këtë kohë për tu kallajisur me Kushtetutën. Mendoj se ata do të studiojnë atë që Prayut Chan-o-cha (Kryeministri Thailandez) ka bërë në Vendin e tij: partitë politike të privuara nga autoriteti,pushtet i konsoliduar në duart e organizmave të pazgjedhura të kontrolluara nga ushtria.
VERITAS.COM.AL
75 591 
