Epidemia e re e koronavirusit që filloi në Wuhan, Kinë, në fund të dhjetorit tani është në dhjetëra vende, përfshirë Shtetet e Bashkuara. Këtu janë përgjigjet e pyetjeve kryesore në lidhje me virusin, përfshirë mënyrën e mbrojtjes së vetes dhe çfarë mund të prisni.

Kur dhe ku filloi?

Kina raportoi për herë të parë shpërthimin në Wuhan në 30 dhjetor 2019.

Cilat janë simptomat e koronavirusit?

Sipas CDC, simptomat e COVID-19, sëmundja që shkakton koronavirusi i ri, mund të përfshijnë:

• Ethe
• Kollë
• Mungese frymëmarrjeje

Simptomat mund të shfaqen në me pak se 2 ditë dhe deri në 14 ditë pasi të jeni të ekspozuar ndaj virusit.

A është koronavirusi sezonal, si gripi?

A vdes koronavirusi pasi të vijë mot më i ngrohtë? Është e mundur, por ne nuk dimë sa duhet rreth virusit akoma me siguri, thotë Nancy Messonnier, drejtore e Qendrës Kombëtare të Imunizimit dhe Sëmundjeve Respiratore të CDC.

Shumica e viruseve respiratore, si gripi, janë sezonale. Coronavirusi mund të sillet si gripi dhe ne do të shohim që rastet do të bien në pranverë dhe verë, thotë ajo. “Por është e parakohshme ta supozojmë këtë.” Agjencia vazhdon të ndërmarrë veprime agresive sepse nuk mund të mbështetet tek kjo.

Si diagnostikohet koronavirusi?

Nëse besoni se mund të keni COVID-19, telefononi mjekun e familjes para se të shkoni tek ai. Paralajmërojeni atë për situatën në mënyrë që ai të përgatitet për ardhjen tuaj. Mos shkoni vetëm në një dhomë të urgjences ose urgjent pa telefonuar së pari. Nëse profesionisti juaj i kujdesit shëndetësor pajtohet me ju se mund të keni koronavirus, ai do të kontaktojë departamentet e shëndetit shtetëror dhe lokal. CDC po furnizon shtetet me komplete testimi. Çdo rezultat i testit duhet të verifikohet nga CDC përpara se të konfirmohet një diagnozë.

Si përhapet koronavirusi?

Për shkak se COVID-19 është i ri, mbeten shumë pyetje pa përgjigje se si përhapet. Por ekspertët besojnë:

• Virusi mund të përhapet nga një person në tjetrin, midis njerëzve që janë rreth 6 këmbë afër njëri-tjetrit, dhe përmes piklave që prodhohen kur një person i infektuar kollitet ose teshtin.
• Përhapet nga kontakti me sipërfaqet e infektuara. Prekja e një sipërfaqeje ose objekti që ka virusin dhe më pas prekja e gojës, hundës ose syve është një mënyrë që mund ta përhapi, megjithëse CDC thotë se ajo nuk beson në mënyrën kryesore të përhapjes së virusit.
• Mund të jete përhapur përpara se njerëzit të kenë simptoma.
• Nuk është ne ajër, kështu që nuk mund ta merrni dot nga frymëmarrja.
• Përhapet lehtësisht. Jo të gjitha viruset e bëjnë, por CDC beson që COVID-19 përhapet “me lehtësi dhe qëndrueshmëri në bashkësi” në disa rajone gjeografike që ka prekur.

A ka një vaksinë për COVID-19?

Akoma jo. Dhe çdo vaksinë funksionale është të paktën një vit larg. Por disa universitete kërkimore dhe kompani të medikamenteve janë duke punuar për të. Të paktën një vaksinë e mundshme është gati për tu provuar per fazën e parë tek njerëzit.

Si trajtohet koronavirusi?

Ende nuk ka trajtim me ilaçe, dhe antibiotikët janë efektiv vetëm kundër infeksioneve bakteriale. Ekspertët rekomandojnë trajtimin e simptomave: Provoni ibuprofen, acetaminophen, ose naftoksen për dhimbje dhe ethe; pushoni; dhe pini shumë ujë. Njerëzit me raste më serioze duhet të jenë në spital, ku mund të kenë nevojë për ndihmë me frymëmarrje dhe mbështetje tjetër.

A është e sigurt për të udhëtuar?

Këshillat për udhëtime po ndryshojnë me shpejtësi. Vizitoni faqen e internetit te CDC për vendet e shenuara me flamur për udhëtime për shkak të përhapjes dhe këtë blog për këshilla nëse bëni udhëtime.

A është koronavirusi më keq se gripi?

Kane qenë të paktën 29 milion Amerikanë të sëmurë nga gripi këtë sezon, krahasuar me më shumë se 100 që dihet se janë të sëmurë me koronavirus. Ndërsa më shumë se 90,000 njerëz janë konfirmuar pacientë me koronavirus në të gjithë botën, numrat janë shume më pak në krahasim me gripin.

Por COVID-19, sëmundja që ky koronavirus shkakton, mund të jetë më vdekjeprurëse. Shkalla e vdekshmerisë nga gripi vlerësohen rreth 0,1%, krahasuar me nivelin e vdekshmërisë së koronavirusit 2% -3%.Eshtë e vështirë të dish një shkallë të vërtetë të vdekshmerise sepse njerëzit mund të kenë pasur raste të lehta që nuk u diagnostikuan kurrë. Një editorial i fundit në New England Journal of Medicine thotë për këtë arsye, niveli aktual i vdekshmerise mund të jetë më afër gripit në një sezon të rëndë. Editoriali u shkrua pjesërisht nga Anthony Fauci, MD, drejtor i Institutit Kombëtar të Alergjisë dhe Sëmundjeve Infektive.

Gripi është gjithashtu i njohur për shkencëtarët dhe mjekët, megjithëse lloji i çdo viti është pak më ndryshe. Planet e trajtimit të gripit janë të përcaktuara mirë, dhe vaksinat ekzistojnë. Ky koronavirus është krejt i ri, dhe zyrtarët e shëndetësisë janë ende duke mësuar për përhapjen e tij. Eshtë gjithashtu e mundur që virusi të jete i heshtur me shenja të lodhjes, si gripi.

Tedros Adhanom Ghebreyesus, Drejtori i Përgjithshëm i Organizatës Botërore të Shëndetit, tha se ekzistojnë disa ndryshime kryesore që njerëzit duhet të kuptojnë. Së pari, COVID-19 nuk duket se përhapet me aq efikasitet sa gripi. Dallimi i dytë i madh është se njerëzit sëmuren nga COVID-19.

“Ndërsa shumë njerëz globalisht kanë ndërtuar imunitet ndaj llojeve të gripit sezonal, COVID-19 është një virus i ri ndaj të cilit askush nuk ka imunitet. Kjo do të thotë se më shumë njerëz janë të ndjeshëm ndaj infeksionit dhe disa do të pësojne sëmundje të rënda, “tha ai.

A mund të marr koronavirusin nga një pako?

CDC thotë se ka të ngjarë një “rrezik shumë i ulët” i tij të jetë që përhapet nga produktet ose paketimet e dërguara gjatë një periudhe ditësh ose javësh. “Koronaviruset zakonisht mendohet se përhapen më shpesh nga piklat e frymëmarrjes. Aktualisht nuk ka asnjë provë për të mbështetur transmetimin e COVID-19 të lidhura me mallrat e importuara, dhe nuk ka pasur asnjë rast të COVID-19 në Shtetet e Bashkuara të lidhura me mallrat e importuara, “thotë agjensia. Por është gjithmonë praktikë e mirë të lani duart pasi të prekni objektet e dërguara dhe sigurisht përpara se të hani ose prekni gojën ose sytë.

Sa kohë jeton ky koronavirus në sipërfaqe ose jashtë trupit?

Organizata Botërore e Shëndetit thotë se studimet kanë treguar që COVID-19 mund të zgjasë për disa orë ose disa ditë në sipërfaqe. Kjo gjë varet nga temperatura, lloji i sipërfaqes dhe lagështia. Përdorimi i një dezinfektuesi të thjeshtë në të gjitha sipërfaqet e arritshme është një ide e mirë.

Si mund ta parandaloni dhe shmangni koronavirusin?

Tre fjalë japin këshillat më të mira: Lani. Duart. Tuaja.Lajini ato për të paktën 20 sekonda çdo herë. Lajini ato para se të përgatisni ushqim, hani, pasi të përdorni banjën, nëse kollitni ose teshtitni, dhe nëse kujdeseni për njerëzit e sëmurë. Nëse nuk keni sapun dhe ujë, përdorni një dizinfektues me të paktën 60% alkool. përndryshe:

• Shmangni kontaktin e ngushtë me njerëzit që janë të sëmurë.
• Mos prekni sytë, hundën dhe gojën.
• Qëndroni në shtëpi kur jeni i sëmurë.
• Mbuloni kollën  ose teshtini ne bërryl, ose kollituni ose teshtini në një shami leter dhe më pas hidheni në plehra.
• Pastroni objektet dhe sipërfaqet e prekura shpesh me një spray pastrues ose pecetë dezinfektuese.

VERITAS.COM.AL