Frrok Çupi

I pari që e kishte hekurosur fytyrën dhe s’dinte pse ishte aty e çfarë kërkonte, ishte Presidenti i Republikës. E pashë me detaje.. Të tjerët më pak se ai.

Gjykatësi i madh kishte hyrë ‘offside’ në një sallë me shtetarë, ku tani nuk ka asnjë punë.

Ismet Elezi, profesori i të Drejtës Penale, në kohën e krimit të madh (si Depresioni i madh ose si Dimri i Madh), është njeriu më i papunë. SPAK, me njëzet petritë, po e bën zap krimin me pak mjete: Ca ngrefosje, ca pallate, ca marifete, ca injoranca, me pak leksione nga FBI…, dhe kaq.

Profesori nuk ka punë.

Të thuash mëkat, kjo është shumë pak… Kudo penalitet, por penalisti më i madh i kohërave s’ka asnjë punë.

Nuk e do kush. ‘Kush’ s’do me thënë gjë, më falni pse e përdora. Se ‘nuk e do kush’ ka kuptimin që nuk e do populli. Po ç’vend ka populli me Drejtësinë, aq më tepër me Drejtësinë Penale? Populli, në fund të fundit ka ndershmëri dhe sinqeritet; dhe kaq ka për detyrë, baziken. Po presidenti, po ministri, po gjykatësi, po prokurori, po krimineli, po i pandehuri?…

-Ç’janë këta prokurorë?, kishte shfryrë një ditë profesori me mikun e tij juristin e shquar, Njazi Jaho.

-Janë edhe nga ata që ua ke firmosur edhe ti librezën e notave- tha Njaziu.

U mendua pak: “Po, e vërtetë, unë i firmosa, por pastaj trokitën në derë tjetër!’, bëri ironi.

Ismet Elezi, para dy ditësh mbushi 105 vjeç.

E ftuan në një sallë universiteti, dhe erdhi. E mori vesh presidenti i Republikës, dhe tha ‘po vij edhe unë’. Mu duk se të gjithë i vinin rrotull me kureshtjen se ‘po shikonin një  njeri 105 vjeç’, dhe vetëm kaq. Më erdhi të mbyll çdo. Asnjë nerv tjetër nuk lëvizte në fytyrat e tyre.

Përveç studentëve që as e kuptonin pse i kishin ftuar në atë sallë. Vetë presidenti i Republikës kishte mbërritur sa për një ‘të pame’.

Më erdhi si gjynah me kryetarin e shtetit. Lodhej e hekuroste fytyrën sa nga njëra anë e sa nga tjetra. ‘A ta çmonte profesorin e si ta çmonte?’. Ndiente frikë. ‘A do ta pranonte populli lavdërimin për profesorin, apo do të kërkonte shkarkimin e presidentit?’. Po këta të partive politike çfarë mund të thonin?…

Sa herë i vinte një mendim kundër tjetrit, presidenti lëmohej më shumë.

Kreu i shtetit është i dorëzuar para të vërtetës.

E vërteta nuk është fe për të gjithë. E vërteta nuk është as ‘e madhe’, as e vogël. Atë o e ke o s’e ke në flegrat e hundës dhe e ndien.

Sepse e vërteta më e fundit është kjo: Që Ismet Elezi nuk ka asnjë titull, asnjë vlerë, asnjë dekoratë, asnjë Honor të akorduar nga kryesimi i shtetit. S’ka ngel ‘qen e mace’ pa një gjë të lidhur në qafë.

As Akademia e Shkencave nuk ka pranuar që në librarinë e saj të ketë as edhe një copë nga njëqind veprat shkencore të Ismet Elezit. Mund të jenë jo fiks 100, por 98 vepra, ose edhe 102, por asnjë prej tyre në Akademinë Kombëtare.

Kjo nuk është më e keqja.

Më e keqja është shtirja; s’ka më të rëndë se shtirja. Shteti, kur e di se s’ka pse, të mos shfaqet para një kolosi të dijes. Apo sa për të dëshmuar se ‘e pashë edhe Ismet Elezin, ma vini në CV dhe fb’.

Edhe të tjerë po kështu. A iu duhet Drejtësia, siç po thoni? Dhe nuk iu duhet Shkenca e Praktika e Drejtësisë? E pamundur të qëndrojë Drejtësia vetëm si ryshfet dhe si injorancë. Pa teori? Çudi…. Kjo është shtirje. Mes nesh ka juristë të ditur, të denjë, të drejtë e me integritet…, ku janë?. Ngremë e ulim Dumanin, shokun e Dumanit, nxënësin e të bijës së atij tjetrit…

Nuk duan të vërtetën. Edhe kur e vërteta mbush moshën 105 vjeç para syve të tyre, këta nuk kanë pasur rast ta shohin.

E para, sepse nuk duan ta shohin, se nuk e duan të vërtetën, veçse të vërtetën e tyre.

E dyta, se nuk janë gati të japin jetën për të vërtetën. Në këtë stinë zgjedhjesh parlamentare do të duhej t’u kërkohej kandidatëve: ‘E jep jetën ti për të vërtetën? Nënshkruaje këtu!’. Ndryshe s’kemi gjë.

As për pastërtinë nuk japin gjë. Pastërtia është e para. Pastërtia nuk arrihet duke bërë grimasa në fytyrë. Qartësia, pastërtia, higjiena personale janë kusht për ekzistencë. Një hekurosje në fytyrë është një zero.

Në qoftë se nuk i shikon këto, kjo nuk është verbëri, por frikacakllëk. Këta e kanë frikë Ismet Elezin, sepse Ismet Elezi u përket ‘dinosaurëve’ në zhdukje, që erdhën nga shkollat e mëdha të botës dhe me integritet. Frikën bëjnë sikur nuk e shohin.

Por Ismet Elezi, sidomos tani pas 105 vjetësh, nuk ka kohë për të humbur me budallëqe. ‘Dua thelbësoren, sepse shpirti im tani ka ngut!’, shkruan artisti, shkrimtari e gazetari i famshëm Mario de Andrade.