Gaforrja blu mund të jetë e bukur, por është bërë një burim ankthi i përditshëm për peshkatarët Shqiptarë që  mezi përpiqen të arrijnë fundin e muajit, pasi speciet invazive shqetësojnë ekosistemet e rajonit.

Me origjine në Atlantik,krustacet filluan të shfaqen në ujërat e Adriatikut të Shqipërisë mbi një dekadë më parë, ndihmuar nga ngrohja e temperaturave të detit.

Në zonën moçalore bregdetare pranë Lagunës së Karavastasë, gaforret bllokojnë rrjetat dhe plumbçat e tyre, duke bllokuar peshkatarët te kapur nga paniku që thonë se fauna detare vendase ku ata mbështeten për të jetuar janë gjithnjë e më vështire për t’u gjetur.

Gaforrja ” na merr bukën tonë të përditshme dhe madje edhe peshqit në rrjeta … nuk ka asgjë për të shitur”, thotë Besmir Hoxha, 44 vjeç, duke tërhequr një peshk nga këmbët e gaforres blu kapur në rrjetën e tij.

Kolegu i tij 40-vjeçar Stilian Kisha tregon njërën dorë të shënuar me prerje nga betejat e tij.

“Ato janë shumë agresive dhe të zgjuara, një mallkim i vërtetë,” thotë ai

“Këtë vit ne po shohim gaforre kudo, në bregdet, në det të hapur, por edhe në ujërat e brendshme, lumenjtë dhe lagunat. Dëmi është i madh”.

Disa ditë burri mbledh deri në 300 kilogramë (650 paund) gaforre blu – krahasuar me vetëm pesë deri në gjashtë kilogramë të peshkut që ata shesin në treg.

Rezervat e levrekut lokal të detit, barbuni i kuq dhe ngjala po zhduken, thonë ata, pasi invaduesi i huaj prish ekuilibrin delikat të jetës nënujore.

“Është një sfidë e përditshme me gaforren, kush do të jetë i pari që do të kap peshkun – këtë mëngjes gaforret fituan përsëri,” tha Z. Kisha.

Peshkatarët kanë të drejtë të shqetësohen për një specie, femrat e të cilave secila hedhin miliona vezë,i tha AFP Sajmir Beqiraj, profesor i hidrobiologjisë në Universitetin e Tiranës.

Callinectes sapidus, me prejardhje nga Gjiri i Meksikës ku prosperon, është përhapur në të gjithë botën përmes ujit të keq nga anijet dhe tani është ndër 100 speciet më të mëdha invazive në Mesdhe.

“Ngrohja globale po krijon kushte për praninë e specieve ekzotike në vendet ku këto kushte, veçanërisht temperaturat, nuk ishin të favorshme para disa vitesh”, tha Prof Beqiraj.

Gaforrja blu “tashmë ka prishur ekuilibrin natyror të popullsive vendase, duke çuar në rënien apo edhe zhdukjen e disa specieve, veçanërisht gaforreve lokale”.

Krustaci po dëmton gjithashtu shtretërit nënujor te detit që shërbejnë si çerdhe për peshqit vendas, duke gllabëruar midhjet dhe kërmijtë me të cilat ushqehen.

“Dëmi në popullatën e peshkut është i konsiderueshëm,” tha Prof Beqiraj.

Edhe pse mishi i gaforres konsiderohet një delikatesë nga disa, ai nuk hahet gjerësisht në Shqipëri.

Kjo i lë peshkatarët lokalë me prodhime të detit që nuk mund t’i shesin. Një kilogram gaforre vlen 0.40 € në krahasim me 14 € (12,60 £) për barbunin.

“Nuk ka treg për gaforret”, thotë zoti Hoxha, i cili ka një familje prej pesë vetash për te ushqyer.

Një ndalim i eksporteve të ngrira në Bashkimin Evropian gjithashtu kufizon mundësinë e kthimit të një fitimi diku tjetër.

Peshkatarët nuk shohin zgjidhje tjetër përveçse t’i lënë gaforret te ngordhin në diellin qe djeg.

“Është koha e tyre e mbarështimit dhe për t’i parandaluar ato të lëvizin jashtë në det për të hedhur vezët e tyre, ne i hedhim ato”, thotë Adrian Kola, një peshkatar 27-vjeçar, duke zbrazur një kovë të madhe me gaforre mbi tokë.

“Ne duhet të veprojmë shpejt për të gjetur zgjidhje, përndryshe nesër do të jetë aq e vështirë për të kontrolluar këtë pushtim siç është me kontrollin e koronavirusit”.

VERITAS.COM.AL