Një virus në Kinë ka marrë jetën e 25 njerëzve dhe është përhapur në disa provinca, si dhe në SHBA, Tajlandë dhe në Korenë e Jugut.

Autoritet u kanë bërë thirrje njerëzve të mos udhëtojnë brenda dhe jashtë Wuhan, qyteti me 11 milionë banorë, ku shpërtheu virusi.

Deri tani janë më shumë se 500 raste të konfirmuara, me origjinë nga një market me ushqime deti që kryente transaksione të paligjshme të kafshëve të egra.

Zyrtarët në Mbretërinë e Bashkuar po monitorojnë fluturimet nga Kina, si një masë paraprake.

Korrespondentët e BBC, të shëndetit dhe shkencës, Michelle Roberts dhe James Gallagher, u janë përgjigjur pyetjeve tuaja në lidhje më këtë virus.

Duke qenë se kemi tre fluturime në javë nga Wuhan në Londër, a duhet të vendosim maska në fytyrë?

Jo. Ende nuk ka raste në Mbretërinë e Bashkuar dhe rreziku është i ulët. Gripi sezonal është një rrezik më i madh për shëndetin tuaj, sesa ky virusi i ri.

A ka të ngjarë të përhapet si gripi i derrit?

Pritshmëritë janë se ky virus do të jetë më afër sindromës së rëndë akute të frymëmarrjes Sars, sesa gripit të derrit.

Një nga pyetjet më të shpeshta është nëse përhapet me shpejtësi virusi nga një person te tjetri.

Si e krahasoni shpejtësinë e përhapjes së konfirmuar me shpërthimet e mëparshme? Dhe a ka lidhje me vektorin e transmetimit?

Është shumë e vështirë për t’u kuptuar sesa shpejt përhapet. Por duhet të kemi parasysh se brenda një jave rastet janë bërë nga 40 në 500. Kjo është shifër që të tremb. Shumica e rasteve kanë qenë, por vetëm se janë zbuluar pas mbikëqyrjes. Ka shumë pak informacione mbi shkallën e rritjes.

Si përhapet viruesi Sars? Nga e ka zanafillën?

Sars e ka origjinën nga lakuriqi i natës i cili infektoi macen civet, e cila më pas jua kaloi njerëzve.  Disa njerëz u infektuan nga kontakti i drejtpërdrejtë me macet civet. Por gjithashtu përhapej nga një person te tjetri përmes kollës, teshtitjeve dhe sipërfaqeve të kontaminuara.

A ka një mënyrë sesi mund ta parandaloni?

Nuk ka një vaksinë, por duhet të tregoni kujdes me higjienën për të minimizuar rrezikun. Mjekët po përpiqen të diagnostikojnë dhe të izolojnë rastet sa më shpejt dhe të gjurmojnë njerëzit që kanë rënë në kontakt me ta.

A nevojitet vaksinimi për ta parandaluar këtë sëmundje të frymëmarrjes?

Për momentin, nuk ka asnjë vaksinë që mund të mbrojë njerëzit kundër këtij lloji të koronavirusit, por studiuesit po kërkojnë që të zhvillojnë një të tillë. Është një virus i pashfaqur ndonjëherë dhe kjo do të thotë se mjekët kanë shumë për të mësuar rreth tij.

Do të udhëtoj në Pekin dhe Shanghai në shkurt dhe doja të dija çfarë masash paraprake duhet të marr ndërsa jam atje?

Bazuar në informacionet aktuale, Organizata Botërore e Shëndetit nuk ka rekomanduar kufizime në udhëtime apo tregti. Ju duhet të rishikoni këshillat e fundit që do të jepen, para se të niseni.

A prek virusi çdo person që ka udhëtuar në Kinë muajt e fundit, për shembull tetor 2019?

Rastet e para të virusit u evidentuan në qytetin kinez Wuhan, në dhjetor të 2019. Nuk ka pasur asnjë rast të dyshuar, para këtij muaji. Ende nuk dihet sesi virusi u bë infektues për njerëzit. Ekspertët besojnë se rastet e para u transmetuan nga një kafshë.

A po planifikojnë aeroportet e Mbretërisë së Bashkuar të kontrollojnë mbërritjet. Dy anëtarë të familjes time kanë probleme me mushkëritë dhe zemrën dhe të afërmit nga Kina vijnë këtë javë.

Aktualisht, aeroportet në Mbretërinë e Bashkuar nuk po kontrollojnë pasagjerët pas mbërritjes. Qeveria po e mban situatën nënkontroll. Aeroportet në Singapor, Hong Kong dhe Tokio kanë ekzaminuar pasagjerët nga Wuhan dhe autoritetet amerikane javën e kaluar njoftuan masa të ngjashme në tre aeroporte kryesore në San Francisko, Los Angeles dhe New York.

Shumë njerëz të infektuar kanë dalë nga spitalet? Do të thotë kjo që virusi nuk është aq i rrezikshëm?

Koronaviruset janë një familje e madhe e viruseve që shkaktojnë sëmundje duke filluar nga ftohja e zakonshme deri në sëmundje të rënda.  Ende nuk është e qartë sesa i keq është ky koronavirus i ri. Nëse një pacient është shtruar për infeksion, mund të paraqesë rrezik për të tjerët dhe mund të dalë nga spitali kur të bëhet mirë.

Nga cila kafshë vjen virusi dhe si ta mbrojmë veten?

Ende nuk dihet se cila kafshë e ka transmetuar. Koronaviruset e tjera siç janë Sars dhe Mers vijnë nga macet civet dhe devetë. Ekspertët janë duke punuar për të gjetur burimin.

Rekomandimet për t’u mbrojtur janë:

Larje e rregullt e duarve

Mbuloni gojën dhe hundën kur kolliteni dhe teshtini

Gatuajini mirë mishin dhe vezët

Shmangni kontaktin me njerëzit që kanë simptoma të sëmundjes së frymëmarrjes si kollitja dhe teshtitja./Përshtati nga BBC-Enkeleda Bodini, Dritare.net/