New Delhi (AFP) – Dalai Lama të Shtunën shënoi 80 vjetorin e kurorëzimit të tij si udhëheqësi shpirtëror i Tibetit, një pozicion i mbajtur pothuajse tërësisht në mërgim dhe si një shënjestër e shfarosjes së vazhdueshme nga shteti Kinez.

Qindra milje nga imponenti Pallat Potala i Lhasa’s me 1000 dhoma, murgu veshur  me sandale tani i shërben të mërguarve të tij në Tibet nga Dharamsala në ultësirat e Himalajës Indiane.

Ai mbetet fytyra e njohur botërore e lëvizjes për autonominë e Tibetit, por vëmendja globale që ai gëzoi pasi fitoi cmimin Nobel për Paqen në 1989 është zbehur dhe rrëkeja e ftesave për mikun me liderët botërorë dhe yjet e Hollivudit është ngadalësuar.

Pjesërisht sepse udhëheqësi i plakur ka reduktuar programin e tij të udhëtimit të ndëshkimit, por gjithashtu për shkak të rritjes së ndikimit ekonomik dhe politik të Kinës.

Pekini akuzon 84-vjeçarin Dalai Lama se dëshiron të ndajë Kinën, dhe rregullisht i referohet atij si “ujku nën mantelin e murgut”.

Zyra e tij tha se nuk do të kishte përkujtimore të përvjetorit dhe një event mësimor planifikuar për Mars – që zakonisht do të tërhiqte te devotshëm nga e gjithë bota – është anuluar për shkak të frikës së koronavirusit.

Lindur në një familje fshatare në fshatin Tibetan Taksar, më 6 korrik 1935, ai u identifikua si mishërimi i Udhëheqësit Suprem fetar të Budizmit Tibetian në moshën dy vjeç, pasi mblodhi objekte që i përkisnin paraardhësit të tij.

Atij iu dha emri Jetsun Jamphel Ngawang Lobsang Yeshe Tenzin Gyatso – Lord i Shenjtë, Lavdi e butë, Mbrojtës i dhembshur i Besimit dhe Oqean i Urtësisë – dhe dy vjet më vonë arriti në Lhasa, ku u zyrtarizua si i 14-ti Dalai Lama.

Në vitin 1950, në moshën 15 vjeç, ai u kurorezua me ngut si kryetar shteti pasi ushtria kineze pushtoi Tibetin.

Për nëntë vitet e ardhshme ai u përpoq t’i mbajë Tibetanet jashte rrezikut. Por përpjekja dështoi në 1959 kur Kina theu një kryengritje popullore.

Nga frika për jetën e tij, murgu i ri kaloi nëpër Himalajet i shoqëruar nga një entourage prej 37 vetash dhe kaloi në mërgim në Indi.

Atje ai ngriti një qeveri në mërgim dhe nisi një fushatë për të rikthyer Tibetin që gradualisht evoluoi në një apel për një autonomi më të madhe – e ashtuquajtura qasje e “rrugës se mesme”.

– Pasardhës?-

Eshtë e paqartë se si, por edhe nëse, do të emërohet pasardhësi i tanishëm i Dalai Lama-s, por pak udhëheqësve fetarë u është dashur të reflektojnë mbi çështjen.

Praktika shekullore kërkon murgj të moshuar për të intervistuar ndonjëherë qindra djem të rinj për të parë nëse ata njohin sende që i përkisnin Dalai Lama-s dhe i mblidhnin ato si një rimishërim.

Por, Dalai Lama i 14-të njoftoi në 2011 se ai mund të jetë i fundit, duke kërkuar të pengojë çdo përpjekje të Kinës për të emëruar pasardhësin e saj.

Negociatat zyrtare me Pekinin u ndërprenë në vitin 2010 pasi nuk patën asnjë përparim.

Një vit më pas, Dalai Lama njoftoi se po tërhiqej nga politika, duke i dhënë fund shekujve të traditës Tibetiane për t’i bërë rrugë një udhëheqësi të ri të zgjedhur nga Tibetianët në mërgim në të gjithë botën.

Në mërgimin e tij në Indi ai është trajtuar si një mysafir i nderuar – një qëndrim zyrtar politik që ka qenë një burim tensioni me Pekinin.

VERITAS.COM.AL/