ROME (AP) – Italia nënshkroi një memorandum mirëkuptimi me Kinën të shtunën duke mbështetur iniciativën e “Rrugës së mëndafshit” të Pekinit, i cili synon të endë një rrjet portesh, urash dhe termocentralesh që lidhin Kinën me Afrikën, Evropën dhe më gjerë.
Me kete lëvizje,Italia bëhet anëtarja e parë e Grupit të Shtatë ekonomive të mëdha, që përfshin Shtetet e Bashkuara, për tju bashkuar programit te Rrugës se Mendafshit, pas përqafimit të nismës në dhjetor nga Portugalia.
Kryeministri italian Giuseppe Conte dhe presidenti kinez Xi Jinping morën pjesë në një ceremoni në Romë ku 29 protokolle të veçanta të memorandumit u nënshkruan nga të dy qeveritë përpara flamujve të Kinës, Italisë dhe Bashkimit Evropian.
Luigi di Maio, ministri italian i zhvillimit ekonomik, u tha gazetarëve më pas se qëllimi i vendit të tij është të rrisë eksportet në Kinë në mënyrë që të korrigjojë pabarazitë tregtare dhe të nxisë bizneset italiane dhe ekonominë e trazuar të vendit. Ai tha se vlera e marrëveshjeve individuale të nënshkruara të shtunën arrin në 2.5 miliardë euro (2.8 miliardë dollarë), me potencial të rritet në 20 miliardë euro (22.6 miliardë dollarë)
“Qëllimi ynë me këto marrëveshje është të fillojmë të ribalancojmë një çekuilibër për të cilin ka shumë ‘Made in China’ që vjen në Itali dhe shumë pak ‘Made in Italy’ që shkon në Kinë,” tha Di Maio.
Ai tha se Italia tani pret “një rritje substanciale dhe graduale të eksporteve dhe shpresojmë se në vitet e ardhshme ne mund të balancojmë pabarazitë tregtare”.
Levizja e Italisë duket gjithashtu të jetë nxitur nga shpresat se investimi kinez në portet e Italisë mund të ndihmojë në ringjalljen e rolit tradicional të vendit si një lidhje kyçe në tregtinë midis Lindjes dhe Perëndimit.
Marrëveshjet e nënshkruara janë ne shkalle të gjere dhe përfshijnë bashkëpunimin midis bankave, midis një kompanie ndërtimi kineze dhe porteve italiane, si dhe eksportin e frutave italiane në Kinë. Marrëveshjet parashikojnë gjithashtu bashkëpunim në sferat e shkencës dhe teknologjisë dhe midis mediave, si dhe kthimin nga Italia të qindra thesareve kulturore kineze.
Ceremonia e nënshkrimit u zhvillua në Villa Madama, një vilë e periudhes se Rilindjes e projektuar nga Rafaeli, ku Xi u përshëndet me nderime të plota në ditën e dytë të vizitës së tij dy-ditore në Itali. Ai pastaj udhëtoi për në Sicili, ku zyrtarët shpresojnë të tërheqin më shumë turizëm kinez.
Përfshirja e Italisë në programin e Rrugës se Mendafshit i jep Kinës një rrugë të rëndësishme në Evropën Perëndimore dhe një rritje simbolike në luftën e saj ekonomike me Uashingtonin, ku presidenti Donald Trump po sfidon Kinën mbi çështjet tregtare dhe çështje të tjera.
BE, megjithatë, është e shqetësuar rreth konkurrencës së pandershme nga kompanitë kineze, të cilat kontrollohen nga qeveria kineze dhe përfitojnë nga mbështetja financiare e shtetit. Krerët e BE në Bruksel po përgatisin një strategji për të luftuar ndikimin në rritje të Kinës, të cilen e përshkruajnë si një “rivale sistematike”.
Disa zyrtarë të qeverisë italiane ishin kritike ndaj marrëveshjeve, të shqetësuar se Italia mund të cedonte sovranitetin kombëtar në fushat kryesore strategjike ndaj Pekinit. Në shenjë kundërshtimi, Matteo Salvini, zëvendëskryeministri dhe ministri i brendshëm, qëndroi larg ceremonive zyrtare me delegacionin kinez.
Di Maio theksoi se Italia mbetet e vendosur rrënjësisht në aleancën e saj me Shtetet e Bashkuara, NATO-n dhe partnerët e saj Evropiane, por tha se Italia duhet të kujdeset gjithashtu për interesat e saj ekonomike.
“Ashtu si dikush në Shtetet e Bashkuara tha”Amerika së pari “,une vazhdoj të përsëris:” Italia së pari “në marrëdhëniet tregtare,” tha Di Maio.
Në përgjigje të shqetësimeve se memorandumi mund të hapë rrugën për kolonizim nga Kina, Di Maio kundërshtoi se në vend të kësaj do të ndihmonte mallrat e prodhuara në Itali “për të kolonizuar botën”.
“Ky është një kolonializim i mirë”, tha ai.
Projekti Belt and Road ka pare deri tani investime që shkojnë më shumë se një miliardë dollarë që nga lancimi i saj më shumë se pesë vjet më parë dhe Kina thotë se rreth 150 vende kanë nënshkruar marrëveshje lidhur me projektin.
Pekini e ka shitur iniciativën si një mënyrë për t’i dhënë avanrazh një pjese të vendeve më në nevoje në botë,duke i ndihmuar ato të fitojnë akses në më shumë tregti dhe investime. Por gjithashtu ndihmon kompanitë kineze që të prekin tregjet e reja për prodhimet e tyre, ndërkohë që ndihmojnë Pekinin të ketë ndikim më të madh global.
Disa qeveri përfshirë SHBA-në, Japoninë dhe Indinë druhen se Pekini po përpiqet të ndërtojë një sferë ndikimi të përqëndruar mbi Kinën, e cila minon pushtetin e vete atyre, duke tërhequr vendet në zhvillim në “kurthe të borxheve” të infrastrukturës që do t’i japin Kinës gjithnjë e më shumë kontroll mbi territoret e ketyre ekonomive. Disa thonë se përmirësimet e propozuara janë shumë të shtrenjta për vendet e varfëra.
Pozicioni zyrtar i Kinës është se Belt and Road është vetëm një iniciativë ekonomike pa motive politike. Xi tha vitin e kaluar se edhe nese Kina do ti afrohet qendrës se skenës botërore, ajo kurrë nuk do të kërkojë hegjemoni.