Pjesët kryesore të agjendës së Donald Trumpit kanë hasur në rezistencë në gjykatë nga gjyqtarët federalë, të cilët kanë nxjerrë më shumë se 70 vendime që pengojnë përpjekjet e presidentit republikan për një sërë çështjesh.

Këto përfshijnë dëbimet, të drejtën e shtetësisë në momentin e lindjes, shpenzimet qeveritare, shërbimin e transgjinorëve në ushtri, direktivat ndëshkuese kundër firmave ligjore dhe diversitetin, barazinë dhe programet e përfshirjes.

Më poshtë është një vështrim në disa nga më shumë se 200 paditë e ngritura nga paditës të ndryshëm në përpjekje për të bllokuar politikat e Trumpit, ndërsa ai shënon 100 ditë të mandatit të tij të dytë si president.

Shtypja e imigrimit

Gjykata e Lartë e SHBA-së më 19 prill e ndaloi përkohësisht administratën e Trumpit nga deportimi i burrave venezuelianë, pasi avokatët e tyre thanë se ata ishin në rrezik të menjëhershëm të largimit pa rishikimin gjyqësor të mandatuar më parë nga gjykatësit. Administrata ka pretenduar se venezuelianët janë anëtarë të bandës kriminale Tren de Aragua. Familjarët dhe avokatët e emigrantëve e kanë kundërshtuar këtë.

Tre gjyqtarë federalë kritikuan më pas qasjen e administratës ndaj imigracionit dhe ndaluan përkohësisht dëbimet e reja në rrethet e tyre gjyqësore sipas Aktit të Armiqve të huaj, një ligj i vitit 1798 i përdorur historikisht vetëm në kohë lufte, të cilin Trumpi e thirri si justifikim për të larguar disa njerëz pa seanca dëgjimore ose garanci të tjera ligjore.

Një nga gjyqtarët, duke mbikëqyrur rastin e një burri salvadorani që jetonte në Maryland, të cilin administrata e ka pranuar se ishte deportuar gabimisht në El Salvador, qortoi qeverinë për përpjekjen për të anashkaluar një urdhër që bllokonte dëbimet shtesë dhe mashtronte gjykatën për veprimet e saj.

Dy gjyqtarët e tjerë shprehën dyshime në lidhje me ligjshmërinë e lëvizjeve të administratës dhe e ndaluan përkohësisht largimin e të burgosurve shtesë.

Gjyqtarët federalë kanë lëshuar të paktën 19 urdhra që ndalojnë ose kufizojnë për momentin aftësinë e administratës për të kryer deportime masive, për të zhvlerësuar programet e rivendosjes së refugjatëve dhe për të kufizuar shtetësinë automatike në momentin e lindjes. Shumë prej këtyre vendimeve janë nën apel.

Shtetësia në momentin e lindjes

Gjykata e Lartë ka planifikuar argumente më 15 maj mbi synimin e Trumpit për të zbatuar gjerësisht urdhrin e tij ekzekutiv për të kufizuar shtetësinë automatike në momentin e lindjes. Gjykata nuk veproi menjëherë pas një kërkese të administratës së Trumpit për të ngushtuar fushën e tre urdhrave në mbarë vendin.

Çështja është urdhri ekzekutiv i Trumpit që udhëzoi agjencitë federale të refuzojnë të njohin shtetësinë e fëmijëve të lindur në Shtetet e Bashkuara, të cilët nuk kanë të paktën një prind që është shtetas i SHBA-së ose rezident i ligjshëm i përhershëm. Sfiduesit kanë argumentuar se urdhri i Trumpit shkel një të drejtë të mishëruar në Amendamentin e 14-të të Kushtetutës së SHBA-së, i cili parashikon se kushdo i lindur në Shtetet e Bashkuara është shtetas.

Shpenzimet e qeverisë

Gjyqtarët federalë kanë lëshuar disa vendime që bllokonin administratën e Trumpit nga ngrirja e triliona dollarëve në grante, kredi dhe ndihmë të tjera financiare federale. Elemente të këtyre urdhrave mbeten në fuqi.

Gjyqtarët gjithashtu kanë bllokuar veçmas kërkesën e administratës për të tërhequr 20 miliardë dollarë grante të projektit për energjinë e pastër, për të shkurtuar 11 miliardë dollarë në fondet e shëndetit publik të alokuara për shtetet, dhe për të kufizuar fondet për kërkime në universitete, qendra mjekësore dhe institucione të tjera.

Administrata ka pasur fat më të mirë në përpjekjet e saj për të zvogëluar dhe riformuar qeverinë përmes Departamentit të saj të Efikasitetit të Qeverisë, ose DOGE, i cili është udhëhequr nga aleati miliarder, Elon Musk.

Gjyqtarë të shumtë kanë urdhëruar rikthimin e mijëra punonjësve federalë të pushuar nga puna pasi gjetën se largimet e tyre ishin të paligjshme, por gjykatat e apelit më vonë i kanë ndaluar ato vendime.

Të drejtat transgjinore

Administrata i ka kërkuar Gjykatës së Lartë më 24 prill të lejojë zbatimin e urdhrit ekzekutiv të Trumpit që ndalon transgjinorët të shërbejnë në ushtrinë amerikane, një nga një seri direktivash të Trumpit për të frenuar të drejtat transgjinore.

Mirëpo, përpjekjet e Trumpit për të dëmtuar të drejtat transgjinore janë ngadalësuar në gjykatë, pasi gjyqtarët kanë lëshuar të paktën 14 urdhra që bllokojnë ndalimin e tij ushtarak, si dhe politikat e tij për të vendosur të burgosurit në burgjet federale që korrespondojnë me gjininë e tyre të lindjes, dhe për të kufizuar kujdesin e tranzicionit gjinor për njerëzit nën moshën 19 vjeç.

Programet e diversitetit, barazisë dhe përfshirjes 

Katër gjyqtarë kanë bllokuar përkohësisht administratën nga zbatimi i urdhrave ekzekutiv të Trumpit që përfundojnë programet e diversitetit, barazisë dhe përfshirjes, ose DEI, në qeverinë e SHBA-së dhe që kërkojnë nga marrësit e fondeve të granteve federale të vërtetojnë se ata nuk drejtojnë programe të DEI-së që shkelin ligjet kundër diskriminimit. Disa konservatorë kanë argumentuar se politika të tilla diskriminojnë të bardhët dhe disa të tjerë.

Urdhrat ekzekutivë që synojnë firmat juridike 

Katër gjyqtarë kanë bllokuar për momentin urdhrat ekzekutiv ndëshkues të Trumpit që vendosin kufizime në katër firma të mëdha ligjore, duke i konsideruar direktivat si akte të mundshme hakmarrjeje ndaj fjalës, të mbrojtur nga Amendamenti i Parë i Kushtetutës. Trumpi ka shënjestruar firmat ligjore që kanë përfaqësuar klientët që kanë sfiduar politikat e tij në gjykatë, kanë punësuar avokatë që kanë qenë të përfshirë në hetimet prokuroriale kundër Trumpit në nivel federal dhe shtetëror ose përfaqësojnë njerëz që e kanë hetuar më parë atë.

Tarifat dhe lufta tregtare 

Administrata përballet me të paktën shtatë padi që sfidojnë tarifat gjithëpërfshirëse të Trumpit kundër partnerëve të huaj tregtarë. Paditë akuzojnë Trumpin se ka tejkaluar autoritetin e tij sipas Kushtetutës, duke vendosur detyrat pa autorizimin e Kongresit. Një gjyqtar në një nga rastet ka refuzuar një kërkesë për një masë ndalimi të përkohshëm, por megjithatë mund të vendoste një masë paraprake për bllokimin e tarifave. Gjashtë rastet e tjera ende nuk janë vendosur.