BBC/

Rusia ka nisur një sulm ushtarak në shkallë të gjerë ndaj Ukrainës, fqinjit të saj jugor, me urdhër të presidentit rus Vladimir Putin.

Ka raportime për sulme në infrastrukturën ushtarake ukrainase në të gjithë vendin, dhe autokolona ruse që hyjnë nga të gjitha drejtimet.

Ja çfarë dimë deri tani:

Putin urdhëron sulmin

Në një fjalim televiziv në orën 05:55 me orën e Moskës (02:55 GMT), Putin njoftoi një “operacion ushtarak” në rajonin lindor të Donbasit të Ukrainës. Kjo zonë është shtëpia e shumë ukrainasve që flasin rusisht. Një pjesë e saj ka qenë e pushtuar dhe e drejtuar nga rebelët e mbështetur nga Rusia që nga viti 2014.

Putin tha se Rusia po ndërhynte, si një akt vetëmbrojtjeje. Rusia nuk donte të pushtonte Ukrainën, tha ai, por do të çmilitarizonte dhe ta “de-naziste” vendin.

Ai u kërkoi ushtarëve ukrainas në zonën e luftimit që të linin armët dhe të shkonin në shtëpi, por tha se përleshjet ishin të pashmangshme dhe “vetëm çështje kohe”.

Dhe ai shtoi se çdo ndërhyrje nga fuqitë e jashtme për t’i rezistuar sulmit rus do të përballej me një përgjigje “të menjëhershme”.

Shpërthime u dëgjuan në të gjithë vendin

Korrespondentët e BBC dëgjuan zhurmë të forta në kryeqytetin Kiev, si dhe në Kramatorsk në rajonin Donetsk të Ukrainës lindore. Shpërthime janë dëgjuar edhe në qytetin- port jugor të Odesës.

Presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelensky tha se Rusia kishte kryer sulme me raketa në infrastrukturën e Ukrainës dhe mbi rojet kufitare.

Ministria ruse e mbrojtjes ka mohuar të ketë sulmuar qytetet ukrainase, duke thënë se kishte në shënjestër infrastrukturën ushtarake, mbrojtjen ajrore dhe forcat ajrore me “armë të precizionit të lartë”.

Tanke dhe trupa hyjnë në Ukrainë

Tanke dhe trupa janë derdhur në Ukrainë në pika përgjatë kufijve të saj lindor, jugor dhe verior,- thotë Ukraina.

Karvanet ushtarake ruse kanë kaluar nga Bjellorusia në rajonin verior të Ukrainës Chernihiv dhe nga Rusia në rajonin Sumy, i cili është gjithashtu në veri,- tha shërbimi i rojes kufitare të Ukrainës (DPSU).

Bjellorusia është një aleat i vjetër i Rusisë. Analistët e përshkruajnë vendin e vogël si “shtetin klient” të Rusisë.

Kolona kanë hyrë gjithashtu në rajonet lindore të Luhanskut dhe Kharkiv, dhe janë zhvendosur në rajonin Kherson nga Krimea – një territor që Rusia e aneksoi nga Ukraina në vitin 2014.

Ofensivës ruse i parapriu zjarr artilerie dhe pati lëndime në rojet kufitare, tha DPSU.

Ka pasur gjithashtu raportime për zbarkim të trupave nga deti në qytetet portuale të Detit të Zi, Mariupol dhe Odesa në jug. Një shpërthim i fuqishëm është dëgjuar në qendër të qytetit të Odesës dhe një banor britanik i qytetit i tha BBC-së se shumë njerëz po largoheshin.

Vdekje të raportuara

Të paktën tetë persona dihet se kanë vdekur në bombardimet nga forcat ruse, thotë policia ukrainase.

Një sulm në një njësi ushtarake në Podilsk jashtë Odesa vrau gjashtë persona dhe plagosi shtatë, thonë zyrtarët. Nëntëmbëdhjetë persona janë të zhdukur.

Një person ka vdekur në qytetin lindor të Mariupolit, shtuan ata.

Ukraina thotë se po lufton

Forcat e armatosura të Ukrainës thonë se kanë rrëzuar pesë avionë rusë dhe një helikopter dhe kanë shkaktuar viktima në trupat pushtuese.

“Ruhuni të qetë dhe besoni në mbrojtësit e Ukrainës”, thuhet në deklaratën e forcave të Ukrainës.

Megjithatë, ministria ruse e Mbrojtjes ka mohuar që avioni i saj të jetë rrëzuar.

(Njerezit ngasin makina neper fusha vetem per t’i ikur luftes ne Kharkiv)

Ukraina ka shpallur gjendjen ushtarake – që do të thotë se ushtria merr kontrollin përkohësisht – dhe ka ndërprerë marrëdhëniet diplomatike me Rusinë.

Presidenti Zelensky u bëri thirrje rusëve të protestojnë kundër pushtimit dhe tha se armët do t’i shpërndahen kujtdo në Ukrainë që i dëshiron të luftojë për vendin.

Ndërkohë Ministri i Jashtëm Dmytro Kuleba iu lut botës të vendosë sanksione shkatërruese, duke përfshirë ndalimin e Rusisë nga sistemi ndërkombëtar i transfertave bankare Swift.

Banorët kërkojnë strehim

Në Kiev ka bllokime të mëdha në rrugët kryesore, ndërsa njerëzit largohen nga qyteti.

Dëshmitë e mediave sociale flasin për një ndjenjë paniku në rritje, me disa që thonë se ata po dërgohen me nxitim në strehimoret e bombave dhe në bodrume. Pamjet televizive kanë treguar njerëzit duke u lutur në rrugë.

Shumë njerëz në Kiev kanë kërkuar strehim në stacionet e metrosë nëntokësore. Radhë të gjata ka edhe në pikat e karburanteve dhe makinat e parave.

( Njerezit jane strehuar ne stacionet e metrose)

Banorët janë strehuar në stacionet e metrosë

Më tej në lindje në Kramatorsk, në rajonin lindor të Donetskut, korrespondentja e BBC-së për Evropën Lindore, Sarah Rainsford tha se njerëzit nuk e prisnin një sulm të tillë të plotë.

“Njerëzit dolën në rrugë mbrëmë në këtë qytet – ata valëvitnin flamurin ukrainas. Ata thanë se kjo ishte toka e tyre. Ata nuk po shkonin askund,” tha ajo.

“Kjo është ajo që njerëzit kanë pritur, ata kanë pritur, por askush këtu nuk mund ta besojë se po ndodh në të vërtetë.”

Kërcimi i çmimit të naftës

Çmimet e naftës u rritën mbi 100 dollarë për herë të parë në më shumë se shtatë vjet.

Ndërkohë, monedha ruse, rubla, ra në nivelin më të ulët historik kundrejt dollarit dhe euros.

Dhe indeksi kryesor FTSE 100 i Bursës së Londrës ra me më shumë se 200 pikë, ose 2.7%, brenda momenteve të hapjes.

Bota dënon Putinin

Presidenti i SHBA Joe Biden tha se Putin kishte “zgjedhur një luftë të paramenduar që do të sjellë një humbje katastrofike të jetës dhe vuajtje njerëzore”. Bota do ta kërkonte Rusinë përgjegjëse, tha ai.

Ai tha se do t’u drejtohej amerikanëve të enjten për pasojat që do të përballet Rusia.

Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Boris Johnson tha se ishte “i tmerruar nga ngjarjet e tmerrshme në Ukrainë” dhe se zoti Putin “ka zgjedhur një rrugë gjakderdhjeje dhe shkatërrimi duke nisur këtë sulm të paprovokuar”.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg dënoi “sulmin e pamatur” të Rusisë duke thënë se ai “vë në rrezik jetë të panumërta civilësh”.

Evropa po përballej me orët e saj më të errëta që nga Lufta e Dytë Botërore, tha shefi i politikës së jashtme të BE-së, Josep Borrell.

Megjithatë, ish-presidenti i SHBA-së, Donald Trump thotë se Putin ka përfituar nga “dobësia” amerikane.

Ai telefonoi Fox News për të thënë se nuk besonte se Putini “dëshironte ta bënte këtë fillimisht”.

“Unë mendoj se ai donte të bënte diçka dhe të negocionte, dhe u bë gjithnjë e më keq, dhe më pas ai pa dobësinë,” tha Trump.