Andrea Muratore

Protestat në Kubë po ndajnë opinionin publik në Amerikën Latine dhe vëzhguesit ndërkombëtarë dhe kanë animuar ishullin e Karaibeve me një forcë të paparë në gjashtëdhjetë e dy vjet qeverisjeje revolucionare.Pak muaj pas lamtumirës definitive të familjes Castro nga pushteti dhe ngritjes së Miguel Diaz-Canel në presidencë, tensionet midis popullsisë, pasiguritë për të ardhmen dhe kriza e Covid-19 kanë çuar në një shpërthim magmatik të pakënaqësisë kundër ekzekutivit të Havanës.

Në 2021 do të dukej pothuajse e qartë të nënvizohej se një rol themelor për përhapjen e protestave luajten mjetet e komunikimit informatike dhe rrjeti internet. Por në Kubë kjo nuk merret si e mirëqenë. Në ishullin e qeverisur nga Castro, efektet e embargos amerikane kanë çuar për shumë dekada në izolim të vërtetë nga pjesa tjetër e botës për sa i përket qasjes në teknologjinë më të fundit. Për disa vite, zëvendësimi me Bashkimin Sovjetik lejoi dyndjen e radios dhe televizionit; por pas rënies së superfuqisë komuniste, Kuba u përjashtua në mënyrë efektive nga rrjeti global deri në draftin e përfunduar nga Raul Castro dhe Barack Obama midis 2015 dhe 2016 me ndërmjetësimin e Papa Françeskut.

Që atëherë, vë në dukje Quartz, rrjeti është përhapur gradualisht dhe, në veçanti, nga 2018 e tutje “ndërtimi i rrjetit 3G ka lejuar miliona Kubanë për të hyrë në internet” dhe të hapen për “krijimin e kontakteve përmes rrjeteve të koduara si Telegram “i cili, megjithë kontrollin e vazhdueshëm mbi komunikimet nga qeveria, ka lejuar hapjen e kanaleve të komunikimit brenda vendit, forcimin e dialogut me diasporën jashtë vendit dhe, mbi të gjitha, përhapjen e kritikave dhe pakënaqësive në lidhje me menaxhimin e shërbimeve publike, korrupsionin, pasigurine sociale.

Në 2017, duke nënvizuar se si teknologjia po ndryshonte Kubën, National Geographic, në një reportazh kushtuar impaktit të riafrimit të epokës Obama, nënvizoi pasojat e zbarkimit të teknologjisë perëndimore në Kubë, gjithashtu të inkurajuar nga qeveria Castro. Nga 2015 në 2017, u hapën internet-kafene, u instaluan hapësira publike për lidhje wi-fi, u krijua infrastruktura, lejohet hyrja në Facebook, Netflix, AirBnb. Për shkak të një heterogjeneze komplekse të qëllimeve, vendet e hyrjes në pikat e nxehta publike janë bërë qendra grumbullimi për kontakte joformale që nuk mbikëqyren nga autoritetet.

Kuba sigurisht nuk është e agravuar nga të njëjtat probleme të nënzhvillimit që mundojnë një pjesë të madhe të Amerikave; por përjeton një asimetri të thellë midis pritshmerive të larta të garantuara në sektorë të tillë si arsimi dhe shëndetësia dhe pranisë së keqpërdorimeve të thella në aparatin publik, të rrjeteve klienteliste të menaxhimit të energjisë, të një burokracie gerontokratike. Protestat janë të animuara nga të rinjtë, më të prekurit nga mungesa e ngritjes shoqërore, mundësitë për rihapje, mundësi të krahasueshme me ato të atyre që kanë qenë në gjendje të përjetojnë skenarë të ndryshëm. Bëhet fjalë për problematika të materies relative, jo absolute: rrjeti lejon konfrontim te vazhdueshëm, duke i bërë standardet e referencës të sistemit të tij kombëtar të pakënaqshëm.

Pandemia ka zeruar praktikisht të ardhurat që Kuba kishte nga turizmi nga jashtë, një ilaç i vërtetë shoqëror dhe burim i monedhës së fortë dhe të ardhurave, kryesisht plotësuese e pagës zyrtare, për një pjesë të madhe të popullsisë. Përhapja e bllokimeve në vendet kryesore të origjinës së turizmit drejtuar për në Kubë i parapriu uljes së infeksionit në ishull. Vala më e fundit e infeksioneve ka vendosur në korda një sistem shëndetësor konsideruar (me të drejtë) ndër më të mirët në Amerikën Latine, por jo shumë i përgatitur për t’u përballur me emergjenca kritike. Nga e gjithë kjo, Kubanët kishin më shumë evidenca sesa donte qeveria e Havana-s dhe donte tja pranonte vetes falë tam-tamit social.

Hashtag #SosCuba qarkulloi në web dhe pershkoi edhe Isla Bonita. Dhjetë vjet më vonë, Kuba përjetoi versionin e saj të Pranverës Arabe, mutatis mutandis: motoja e parë e protestave në të cilat mediat sociale dhe rrjeti luajten një rol organizativ te planit te pare. VPN-të dhe proxy-t u përdoren nga protestuesit për të anashkaluar ndalimet e vendosura nga Havana: sipas NetBlocks, një organizatë me qendër në Londër që monitoron aksesin në rrjet në të gjithë botën, Facebook, Instagram, WhatsApp dhe Telegram janë bllokuar pjesërisht dhe bllokuar nga e hëna 12 korrik. Shpresa e Diaz-Canel është që organizata e re e kontrollit do të jetë në gjendje të frenojë valën e protestave, por sensacioni është se po doli nga shtrati lumi njehere është e vështirë të kthehet prape në shtratin e tij.

Kuba, e cila javët e fundit imagjinonte projekte të autonomisë së vaksinimit dhe prodhimin e një smartphoni kombëtar autarkik,duhet tani te përballet me një krizë të brendshme që, në epokën e revolucioneve globale të komunikimit, udhëton falë mesazheve të shkëmbyera përmes një rrjeti klasik bakri 3G të disponueshëm prej pak vjetesh. Dhe kundërshtarët e qeverisë socialiste të Havana-s e kanë kuptuar peshën strategjike të internetit: Ron DeSantis, guvernatori republikan i Florida-s i mbështetur nga Kubanët që jetojnë në mërgim në shtetin e tij, ka propozuar lejimin e Shteteve të Bashkuara të bëjnë gjithçka që është e mundur për të garantuar hyrjen në rrjet. te protestuesve kubane. Sigurisht që interneti po provon të jetë një asset i vërtetë kritik për protestën: por skenari është në zhvillim e sipër dhe pasojat e ndalimit të vendosura nga ekzekutivi do të vlerësohen në ditët në vijim. E ardhmja e Kubës ndoshta udhëton në një seri të ngushtë fijesh që formojnë një rrjet telekomunikacioni që është vjetëruar nga standardet aktuale, por jetike për ekuilibrin shoqëror të Isla Bonitas.

VERITAS.COM.AL