AFP

18 prill, 2020,

Lideri i partisë së ekstremit të djathtë Lega të Italisë, Matteo Salvini mund të rezultojë fituesi më i madh nga bllokimi

Romë (AFP) – Italia po fikson barrën e recesionit më të keq që nga Lufta e Dytë Botërore, e cila mund të forcojë ekstremin e djathtë dhe të dëmtojë marrdhenien e dashurisë së vendit me Bashkimin Evropian, thonë analistët.

Shumë do të varet nga mënyra se si Roma do merret me lehtësimin e bllokimit kombëtar, sa shpejt do arrijë të marrë likuiditet për bizneset që vuajnë, dhe sa solidaritet do të marrë nga BE në një takim kryesor javën e ardhshme.

Emergjenca e koronavirusit në Itali ka nxitur jo vetëm krenarinë kombëtare, por edhe narrativat euroskeptike dhe populiste.

Ky mish mash mund të luhet drejt e në duart e Matteo Salvinit, partia e Legës së të cilit qeverisi Italinë në një koalicion për një vit deri në verën e 2019 dhe që është i vendosur të kthehet shpejt në pushtet, për të qeverisur vetëm.

“Goditja (ekonomike) do të jetë ekstremisht e vështirë, është e qartë. Por mund të jetë thjesht ekstremisht e vështirë, ose mund të jetë jashtëzakonisht e vështirë”, tha Giovanni Orsina, profesor i politikës në Universitetin LUISS të Romës, për AFP.

“Nëse njerëzit fillojnë të vuajnë seriozisht, zemërimi mund të përhapet në të gjithë vendin … pikë në të cilën propaganda e djathtë bëhet shumë efektive”, tha ai.

Në kulmin e krizës shëndetësore,e cila ka vrarë mbi 22,000 njerëz dhe ka infektuar rreth 169,000,kryesisht në qendren e pasur në veri të vendit, partitë politike ndërluftuese në Itali kanë thirrur një armëpushim të përkohshëm.

Popullariteti i kryeministrit Giuseppe Conte ka arritur nivele rekord të larta prej rreth 63 përqind,treguan sondazhet.

– Grindje të hidhura –

Por ndërsa fillojnë përgatitjet për rindërtimin e pjesëve të ekonomisë, janë shfaqur çarje në koalicionin qeverisës tashmë të brishtë, të përbërë nga Partia Demokratike e qendrës së majtë dhe Lëvizja anti-establishment 5 Yjet.

Dhe lideri i opozitës Salvini ka rifilluar sulmet e tij të egra ndaj qeverisë, së bashku me Giorgia Melonin, kreun e partisë së vogël të ekstremit të djathtë Fratelli d’Italia, e cila ështe duke shijuar një rritje të fortë të popullaritetit.

Grindje të hidhura kanë shpërthyer gjatë gjatësisë së bllokimit të ekonomisë, e cila është shtrirë nga Conte dhe aktualisht do të lirohet në 4 maj, pas një ndalese gati dy-mujore.

Miliona italianë ose janë pushuar ose kanë humbur punën e tyre, dhe rajonet veriore – fortesa e Leges – janë duke luftuar për tu rihapur.

Një vonesë në mbylljen e disa pikave të nxehta të virusit në rajonin e Lombardisë,shtëpia e kryeqytetit financiar Milano,lejoi që virusi të përhapet dhe ka shkaktuar një grindje midis qeverisë dhe Legës – me secilin që fajëson tjetrin për mos veprimin e tij.

Lëvizja anti-populiste, Sardines,e drejtuar nga të rinjtë – e themeluar vitin e kaluar për të perpjekur dhe ndaluar ngritjen e Salvinit – është një nga shumë zërat e krahut të majtë që i bën thirrje Contes të vendosë rajonin nën një komision special për menaxhimin e tmerrshëm të krizave.

Parashikimi i rezultateve ekonomike është marramendës.Fondi Monetar Ndërkombëtar pret që ekonomia e Italisë të zvogëlohet me 9.1 përqind në vitin 2020 – rënia më e keqe në kohë paqeje në gati një shekull.

Lobi i biznesit të madh Confindustria ka thënë se çdo javë mbyllja shkurton një tjetër 0.75 përqind të PBB-së.

Megjithatë Conte ka hezituar të hyjë në të ashtuquajturën “Faza e dytë”, lehtësimin e bllokimit,mes këshillave të shkencëtarëve të lartë se epidemia mund të ndizet përsëri,duke e detyruar atë të mbyllte vendin për herë të dytë.

Ai po kërkon ndihmë nga BE për ti rezistuar stuhisë.

– Reagimi anti- BE –

Ministrat e financave të Eurogrupit kanë aprovuar një paketë shpëtimi 500 miliardë euro për të ndihmuar vendet Evropiane të goditur rëndë nga pandemia – por disa Italianë kanë frikë se solidariteti ndërkufitar do të vijë me litarë bashkangjitur.

Ministrat deri më tani kanë refuzuar të kundërshtojnë një propozim nga Italia, Spanja dhe Franca për një instrument të përbashkët huazimi, të quajtur “koronabond”,që do të mblidhte para për një rikuperim pas shpërthimit.

Bondet mund të zvogëlojnë kostot e huazimit të Italisë, por kombet e veriut thonë se ndihmojnë padrejtësisht vendet që kishin vite që shpenzonin përtej mundësive të tyre.

Kjo ka zemëruar shumë Italianë.

Italia gjithashtu u ndje e braktisur në fillimin e krizës, me vendet Evropiane  ngurrues të ndajnë furnizimet mjekësore të shumë-nevojshme,për të cilat presidentja e Komisionit të BE ofroi një “falje të përzemërt” këtë javë.

Një sondazh i Tecne nga 9 dhe 10 Prill zbuloi se pjesa e Italianëve që do të votonin për të lënë BE në një referendum u rrit nga 20 pikë përqindje në 49 përqind, krahasuar me një sondazh të mëparshëm nga fundi i 2018.

Roma është nguruese të përdorë planin e shpëtimit,i cili përfshin kredi nga Mekanizmi Evropian i Stabilitetit (ESM) i epokës së krizës financiare,pavarësisht një lehtësimi të reformës së ashpër ekonomike dhe fiskale që zakonisht lidhet me të si kërkesë.

ESM evokon kujtime të këqija të politikave të diktuara të Brukselit, për shpëtimin e Greqisë, dhe Salvini dhe Meloni kanë thënë që të dy se Conte do ti heqë Italisë sovranitetin e saj nëse ai e përdor atë.

Ata gjithashtu ankohen se Italisë po i ofrohet një pjesë e parave që derdh në BE dhe do të duhet të paguajë interes.

“Eshtë vjedhje,” tha Salvini,me sarkazëm ndaj sugjerimit se Italia kishte marrë një marrëveshje të mirë për sa i përket kushteve të reduktuara.

Meloni tha se përdorimi i mekanizmit ishte “i denjë për një regjim totalitar” dhe “një pikë demokratike pa kthim”.

Qeveria shpreson se do të shënojë një fitore të rëndësishme për çështjen e bonove të përbashkëta për të financuar rindërtimin në një takim videokonference të liderëve të BE të enjten e ardhshme – ndoshta duke e lejuar atë të shmangë përdorimin e ESM.

Ish kryeministri italian Enrico Letta i kërkoi Brukselit, Berlinit dhe Parisit “të mos e nënvlerësojnë … rritjen e frustrimit te euros” midis Italianëve. Do të ishte “një gabim i madh”, ka tweetuar ai.

– Rrisqet –

Problemet e Contes nuk janë të limituara në ekstremin e djathtë.

Ndërsa PD është në favor të përdorimit të ESM, një pjesë e Lëvizjes Pesë Yje kanë kundërshtuar ashpër,me kreun e partisë Vito Crimi duke thënë në një intervistë të Mërkurën se Kryeministri Conte ishte në rrezik me të.

Analistët thonë se kryeministri po vë bast mbi si të marrë ndihma më interesante nga BE nëse tërheq këmbët mbi ESM.

Conte tha se të mërkurën asnjë vendim nuk do të merret përpara se të hartohen kushtet e sakta dhe mund të studiohen nga parlamenti. Italia ka thënë se do të përdorë burime të tjera në ofertë nga BE, siç është mbështetja e papunësisë.

Por nuk ishte e qartë se siguria e tij do të zbuste mër mëret e pakënaqësisë brenda dhe jashtë qeverisë.

Sipas analistit politik Stefano Folli, një frakturë si ajo që ndan aktualisht mazhorancën qeverisëse “zakonisht do të rrëzonte qeverinë”.

Conte është shfaqur “gjithnjë e më shume konfuz” në dy javët e fundit, dhe kundërshtarëve të tij ju dha municion nga “trajtimi mediokër i emergjencës”, shkroi ai në të përditshmen Repubblica të Martën.

Kryeministri është akuzuar për shmangien e vendimeve të vështira për heqjen e bllokimit, thjesht duke e zgjatur atë.

– ‘Probleme serioze’ –

Ai u ka bërë thirrje Italianëve të jenë të durueshëm, duke thënë se ndihma financiare po vinte. Por ekzistojnë frikera të vërteta se humbjet e përhapura të vendeve të punës,varfëria,strehimi dhe uria mund të shkaktojnë trazira sociale – dhe një revoltë kundër qeverisë.

Raportet e mediave kanë shënuar një rritje të abuzimit në familje dhe vetëvrasjeve ndërsa familjet e karantinuara shkatërrohen nën presion.

Ministri i brendshëm i Italisë ka vënë në gatishmëri policinë. Vëmendje e veçantë do t’i kushtohet rajoneve më të varfra në jug të Romës,ku bllokimi po kushton rreth 10 miliardë euro në muaj në produktivitetin e humbur, sipas shoqatës SVIMEZ.

Zemërimi po rritet atje se një zonë tashmë e përndjekur nga papunësia e lartë nuk është lejuar të largohet nga bllokimi herët, pavarësisht se ka relativisht pak raste me virus.

“Nëse ke një vend shumë të trazuar,nuk mund të kesh Salvinin dhe Melonin që të shuajnë flakët,” tha Orsina i Universitetit LUISS.

“Rrezikon probleme serioze: numra shumë të këqija të sondazheve për qeverinë, njerëz që protestojnë në rrugë, njerëz që vjedhin nëpër supermarkete, një vend të tërbuar”, tha ai.

Orsina tha se e vetmja mundësi e Contes në ketë pikë do të ishte të fuste Legan e Salvinit dhe Fratelli d’Italia të Melonit në një qeveri të re,të unitetit kombëtar – megjithëse do të ishte “një operacion jashtëzakonisht i ndërlikuar”.

“Unë nuk mendoj se Conte ka të ngjarë të jetë në gjendje të vazhdojë” siç janë gjërat, tha Orsina.

Jo të gjithë janë aq pesimistë.

Komentatori i së përditshmes Stampa,Ugo Magri tha se Salvini ose Meloni nuk kishin të ngjarë të shkonin tani nën zgjedhën e Contes, kryesisht sepse do të fajësoheshin nëse manovra ngadalësonte ose vështirësonte lehtësimin e bllokimit.

“Conte do të jetë politikisht i paprekshëm në të gjithë ‘Fazën 2’, kështu deri në vjeshtë,” shkroi ai.

Dhe ndërsa kolegu i tij Massimo Franco mendon se forcat anti-Evropiane të Italisë mund të mbizotërojnë në një kohë të shkurtër,ai i tha AFP se besonte se Italianët së shpejti do të kuptojnë lidhjen e tyre me Evropën që “është gjithnjë e më e nevojshme dhe e rëndësishme”.

Probleme si pandemitë kanë nevojë për një përpjekje mbikombëtare. Dhe Evropa, përkundër gjithçkaje, po bën atë që mundet për Italinë “, tha ai.

VERITAS.COM.AL