Çmimin Nobel për Letërsi 2021 shkon për romancierin nga Tanzania, Abdulrazak Gurnah.

Akademia e Shkencave dhe Arteve suedeze, i ka dorëzuar çmimin shkrimtarit me motivacionin, “për depërtimin e tij të pakompromis dhe të dhembshur në efektet e kolonializmit dhe fatin e refugjatit në gjirin midis kulturave dhe kontinenteve”.

Ishte e vështirë të parashikoheshin fituesit.

Favoritë ishin: Kenias Ngugi wa Thiong’o, shkrimtarja franceze Annie Ernaux, autori japonez Haruki Murakami, Margaret Atwood i Kanadasë dhe shkrimtarja amerikane, Antiguan Kincaid.

Gurnah lindi në vitin 1948 dhe u rrit në ishullin Zanzibar në Oqeanin Indian, por mbërriti në Angli si refugjat në fund të viteve 1960.

Ai ka botuar dhjetë romane dhe një numër tregimesh. Tema e përçarjes së refugjatëve është kryetema që përshkon të gjitha veprat e tij letrare.

Çmimi i vitit të kaluar shkoi për poeten amerikane Louise Glück, me motivacionin: “Zëri i saj i pagabueshëm poetik, me bukuri të rreptë, bën ekzistencat individuale, universale”.

Glück ishte një zgjedhje popullore pas disa vitesh polemikë. Në vitin 2018, çmimi u shty pasi akuzat për abuzim seksual tronditën Akademinë Suedeze, organin e fshehtë që përzgjedh fituesit.

Dhënia e çmimit 2019 për shkrimtarin austriak Peter Handke, gjithashtu shkaktoi protesta për shkak të mbështetjes së tij të fortë për regjimin e Millosheviçit, gjatë luftërave ballkanike të viteve 1990.

Çmimi prestigjioz vjen me një medalje ari dhe 10 milionë kruna suedeze (838 mijë dollarë).

Paratë e çmimit vijnë nga një amanet i lënë nga krijuesi i çmimit, shkencëtari suedez Alfred Nobel, i cili vdiq në vitin 1895.

Të hënën (4 tetor), Komiteti Nobel dha çmimin në fiziologji ose ilaç për amerikanët David Julius dhe Ardem Patapoutian për zbulimet e tyre se si trupi i njeriut e percepton temperaturën dhe prekjen.

Çmimi Nobel në fizikë iu dha më 5 tetor, tre shkencëtarëve, puna e të cilëve konstatoj rregull në parregullsinë aparente, kështu duke hapur horizonte shpjeguese dhe parashikuese të forcave komplekse të natyrës, përfshirë këtu edhe zgjerimin e të kuptuarit tonë për ndryshimet klimatike.

Syukuro Manabe i Japonisë, Klaus Hasselmann i Gjermanisë dhe Giorgio Parisi i Italisë iu dha çmimi nga Akademia Mbretërore Suedeze e Shkencave.

Manabe, 90 vjeç dhe Hasselmann, 89 vjeç, u cituan për punën e tyre në “fizikë modelimi të klimës së Tokës, kuantifikimin e ndryshueshmërisë dhe parashikimin e besueshëm të ngrohjes globale”.