Mbretëresha Elizabeth II, monarkja më jetëgjatë në Mbretërinë e Bashkuar, ka vdekur në Balmoral në moshën 96-vjeçare, pasi mbretëroi për 70 vjet.

Familja e saj u mblodh në pronën e saj skoceze pasi shqetësimet u rritën për shëndetin e saj më herët të enjten.

Mbretëresha erdhi në fron në vitin 1952 dhe kreu ndryshime të mëdha shoqërore.

Me vdekjen e saj, djali i madh Charles, ish Princi i Uellsit, do ta udhëheqë vendin në zi si Mbreti i ri dhe kreu i shtetit për 14 mbretëritë e Komonuelthit.

Në një deklaratë, Buckingham Palace tha: “Mbretëresha vdiq paqësisht në Balmoral këtë pasdite.

“Mbreti dhe bashkëshortja e Mbretëreshës do të qëndrojnë në Balmoral këtë mbrëmje dhe do të kthehen në Londër nesër.”

Të gjithë fëmijët e Mbretëreshës udhëtuan në Balmoral, afër Aberdeen, pasi mjekët e vendosën Mbretëreshën nën mbikëqyrjen mjekësore.

Nipi i saj, Princi William, është gjithashtu atje, me vëllain e tij, Princin Harry.
Mandati i Mbretëreshës Elizabeth II si kreu i shtetit përfshiu masat shtrënguese të pasluftës, tranzicionin nga perandoria në Commonwealth, fundin e Luftës së Ftohtë dhe hyrjen dhe tërheqjen e Mbretërisë së Bashkuar në Bashkimin Evropian.

Sundimi i saj zgjati 15 kryeministra duke filluar me Winston Churchill, i lindur në 1874, dhe duke përfshirë Liz Truss, i lindur 101 vjet më vonë në 1975, dhe e emëruar nga Mbretëresha në fillim të kësaj jave.

Ajo mbajti audienca javore me kryeministrin e saj gjatë gjithë mbretërimit të saj.

Në Pallatin Buckingham në Londër, turmat që prisnin përditësimet për gjendjen e mbretëreshës filluan të qanin ndërsa dëgjuan për vdekjen e saj. Flamuri i Unionit në majë të pallatit u ul në gjysmështizë në orën 18:30 BST.

Mbretëresha lindi Elizabeth Alexandra Mary Windsor, në Mayfair, Londër, më 21 prill 1926.

Pak mund ta kishin parashikuar se ajo do të bëhej monarke, por në dhjetor 1936 xhaxhai i saj, Eduardi VIII, abdikoi nga froni për t’u martuar me amerikanen e dy herë të divorcuar, Wallis Simpson.

Babai i Elizabeth u bë Mbreti George VI dhe, në moshën 10-vjeçare, Lilibet, siç njihej në familje, u bë trashëgimtare e fronit.

Brenda tre viteve, Britania ishte në luftë me Gjermaninë naziste. Elizabeth dhe motra e saj më e vogël, Princesha Margaret, kaluan pjesën më të madhe të kohës së luftës në Kështjellën Windsor pasi prindërit e tyre refuzuan sugjerimet që ata të evakuoheshin në Kanada.

Pasi mbushi 18 vjeç, Elizabeth kaloi pesë muaj me Shërbimin Territorial Ndihmës dhe mësoi aftësitë bazë të mekanikës motorike dhe drejtimit. “Fillova të kuptoj esprit de corps që lulëzon përballë fatkeqësisë,” kujtoi ajo më vonë.

Gjatë luftës, ajo shkëmbeu letra me kushëririn e saj të tretë, Filipin, Princin e Greqisë, i cili shërbente në Marinën Mbretërore. Romanca e tyre lulëzoi dhe çifti u martua në Westminster Abbey më 20 nëntor 1947, me princin që mori titullin Duka i Edinburgut.

Ajo më vonë do ta përshkruante atë si “forca dhe qëndrimi im” gjatë 74 viteve martesë, para vdekjes së tij në 2021, në moshën 99-vjeçare.

Djali i tyre i parë, Charles, lindi në 1948, i ndjekur nga Princesha Anne, në 1950, Princi Andrew, në 1960 dhe Princi Eduard, në 1964. Mes tyre, ata u dhanë prindërve tetë nipër e mbesa dhe 12 stërnipër.

Princesha Elizabeth ishte në Kenia në vitin 1952, duke përfaqësuar Mbretin e sëmurë, kur Filipi dha lajmin se babai i saj kishte vdekur. Ajo u kthye menjëherë në Londër si mbretëresha e re.

“Ishte e gjitha një lloj shumë i papritur për të marrë përsipër dhe për të bërë punën më të mirë që mundesh,” kujtoi ajo më vonë.

Elizabeth u kurorëzua në Westminster Abbey më 2 qershor 1953, në moshën 27-vjeçare, para një audiencë televizive të atëhershme rekord që vlerësohej në më shumë se 20 milionë njerëz.

Dekadat e mëvonshme do të shihnin ndryshime të mëdha, me fundin e Perandorisë Britanike jashtë shtetit dhe vitet ’60 të lëkundura duke fshirë normat sociale në shtëpi.