Për herë të parë nacionalistët e Sinn Fein përpara në sondazhe. Partia e Kryeministrit Varadkar në rrezik

Nga: Davide Zamberlan

Irlanda e Londrës sot shkon të votojë për të zgjedhur Parlamentin e ri, një pasazh themelor elektoral për të ardhmen e vendit dhe Evropës.

Sepse kush del fitues nga zgjedhjet do të ketë një rol kryesor në negociatat midis BE-së dhe Mbretërisë së Bashkuar për marrëdhëniet ekonomike që do të formësohen pasi Londra të largohet nga Unioni.

Pak mijëra banorë të ishujve të vegjël përballë bregut perëndimor kanë votuar qe dje për arsye logjistike. Për të gjithë të tjerët, votimi i sotëm është i pari për më shumë se një shekull qe mbahet në një fundjave, hera e kaluar ishte1918, para pavarësisë. Sipas sondazheve, gara është shumë e hapur dhe tre partitë kryesore janë shumë afër. Rezultati befasues ka të bëjë me nacionalistët e Sinn Féin që udhëheqin garën me rreth 25%. Do të ishte një parakalim i paprecedent në historinë irlandeze, ku mazhoranca dhe qeveria e Vendit kanë qenë gjithmonë ceshtje prerogative të Fianna Fáil dhe Fine Gael, partia e Kryeministrit aktual Leo Varadkar.

Faktorë të ndryshëm po kontribuojnë në rezultatin pozitiv të Sinn Féin: para së gjithash një vepër e rinovimit të brendshëm, regjia e të ciles eshte e Mary Lou McDonald, udhëheqësja e re e partisë që pasoi Gerry Adams në shkurt 2018. Ndryshimi në krye lejoi Sinn Féin të fillojë rrugën e pajtimit kombëtar, duke filluar të lërë pas një imazh tragjik dhe përçarës dhe kujtime historike. Rruga është në fillim dhe ka akoma shumë zëra kundër, me Fianna Fáil dhe Fine Galaxy të cilat, edhe për arsye elektorale, premtojnë se nuk do të pajtohen me formacionin e McDonald. Sidoqoftë, përpjekja për të normalizuar është ndërmarrë dhe aktualisht po shlyhet, falë faktorëve të jashtëm. Ajo që do të përfundojë sot është një zgjedhje për të cilën kanë luftuar kryesisht në dy çështje: mungesa e banesave dhe shëndetësia. Dublini është një qytet që po përjeton një bum të pasurive të patundshme, me çmimet e shtëpive dhe qiratë në rritje marramendëse. Një situatë jo ndryshe nga pjesa tjetër e Vendit,qe po ben nul përfitimet ekonomike të rritjes ekonomike më të lartë në Evropë (5.6% në 2019). Spitalet e mbipopulluara dhe mungesa e stafit dhe lehtësirave janë problemi tjetër i madh. Për të dy problemet Sinn Féin paraqet receta të krahut të majtë, taksim më të lartë dhe më shumë investime publike, të cilat po depërtojnë nëpër njerëz. Më shumë po arrijnë të bëjnë zgjidhje me tradicionalisht liberale të Fianna Fáil dhe Fine.

Pastaj është çështja Brexit, e cila megjithatë ka përfaqësuar një terren të betejes sekondare. Gjatë negociatave midis Londrës dhe Brukselit, partitë mbetën kompakte në mbështetje të Kryeministrit Varadkar, qe drejtonte një qeveri te minorances. Shpallja e zgjedhjeve të reja menjëherë pas marrëveshjes së arritur me Johnson duhej te ishte për Kryeministrin një menyre per te kaluar te përfitimet, duke shfrytëzuar suksesin e një marrëveshje që e shpëtoi (për momentin) ekonominë e ishullit. Sidoqoftë, siç thotë slogani elektoral i Sinn Féin, duket se është “koha për të ndryshuar”. Vështirë për Varadkar të dalë fitimtar, e pamundur edhe për nacionalistët, të cilët nuk paraqesin kandidatë në të gjitha qendrat e votimit në Vend dhe i jane nënshtruar izolimit të dy partive të tjera kryesore. Rezultati i mundshëm është një fitore për Fianna Fáil të Micheál Martin dhe një koalicion tjetër së bashku me Fine Gaile, me Sinn Féin në opozitë. Sepse rruga për tu shëruar nga plagët e luftës civile është ende e gjatë.

VERITAS.COM.AL/